Participatie kent uitdagingen voor vele overheden. De meeste overheden weten inmiddels dat participatie een must is. Maar hoe doe je dat nu precies? En wanneer is de participatie goed genoeg? En hoe weet je of je de juiste betrokkenen hebt benaderd? Hoe ga je om met een initiatief die niet past binnen het beleid en wel wenselijk is?
Allemaal vragen die ontzettend actueel zijn. En die ik op dit moment regelmatig tegen kom in de praktijk.
De 5 belangrijkste uitdagingen voor participatie
Tijdens een online event sprak ik onlangs over deze uitdagingen die overheden te wachten staan op gebied van participatie. De belangrijkste uitdagingen zet ik hier op een rij.
1. Wees creatief
Gemeenten worstelen nogal eens met de vraag hoe ze het participatieproces moeten vormgeven. Door gebrek aan creativiteit wordt vaak gekozen voor de standaard participatietools. Met als gevolg dat de resultaten en opbrengsten uit een participatieproces tegen vallen.
Probeer dus met meer creativiteit het proces vorm te geven. Zet eens originele tools in en probeer nieuwe instrumenten uit. Denk buiten de lijntjes, experimenteer met commerciële marketingtools en wees flexibel in je proces. Zodat je bij kan sturen als dat nodig is. Vaak kom je dan tot betere participatie.
2. Maak participatie intrinsiek
Participatie omdat het moet. Omdat de raad dat vraagt. Of omdat er dan voldaan is aan de participatieplicht en er een vinkje gezet kan worden. Ik zie het helaas nog vaak. De belangrijkste oorzaak is onvoldoende kennis en capaciteit in de organisatie om een uitgebreid participatieproces op te tuigen.
Zorg ervoor dat participatie meer wordt dan alleen een moetje. Door capaciteit en middelen vrij te maken en kennis te vergroten. Zodat participatie intrinsiek wordt. En zodat je als gemeente écht samen met je inwoners aan betere plannen kunt werken. Betere plannen leiden immers tot een betere besluitvorming.
3. Bouw aan vertrouwen en gelijkwaardigheid
De overheid heeft lang geacteerd vanuit een autoritaire en consultatieve stijl. Hierbij is sprake was van minimale interactie met inwoners en andere betrokkenen. Geregeld leidt dit tot wantrouwen en frustraties.
Participatie vraagt juist om een open houding op basis van vertrouwen en gelijkwaardigheid. Bij een goede samenwerking past geen achterkamertjes politiek of dubbele agenda. En is een transparante en volledige informatievoorziening een must. Daar ligt een flinke uitdaging voor overheden.
4. Pak de juiste rol bij initiatieven
Een lokaal initiatief van betrokken inwoners is altijd leuk. Maar pas op! Zorg dat je de juiste rol kiest om dit initiatief te begeleiden. Blijf je vasthouden aan teveel regels? Dan kan deze starre houding demotiverend werken. Laat je het initiatief té los en zijn er veel vrijheden? Grote kans dat het de initiatiefnemer niet gaat lukken om het te realiseren. Zeker niet als het zelforganiserende vermogen van het initiatief beperkt is. Een initiatief moet dus op de juiste wijze begeleid worden en hangt af van het zelforganiserend vermogen van de iniatiatiefnemers.
Zoek als gemeente dus de juiste rol bij een initiatief. Wat heeft de initiatiefnemer nodig om zijn plan tot een succes te brengen? En welke rol hoort daar bij? Faciliteren, stimuleren of intensief samenwerken?
5. Omarm participatie in jouw organisatie
Veel overheden zijn inmiddels bezig met het opstellen van participatiebeleid. Participatiebeleid is verplicht voor alle overheden dankzij de motie van Nooren (Invoeringswet Omgevingswet). Lees in mijn blog over participatiebeleid meer hierover.
Maar hoe zorg je ervoor dat jouw organisatie participatie omarmt? Dat het participatiebeleid dat op papier staat, ook in de cultuur van de organisatie terecht komt? En in het DNA van de medewerkers en bestuurders gaat zitten? Dat participatie gewoon en vanzelfsprekend wordt bij alle plannen en projecten?
Maatwerkoplossing voor participatie uitdagingen
Participatiecursus biedt concrete oplossingen en een maatwerkaanpak om deze uitdagingen aan te gaan. Passend binnen jouw organisatie. Waarbij getraind wordt op kennis én op vaardigheden, competenties en houding en gedrag. Nieuwsgierig naar de mogelijkheden? Neem dan contact op via het contactformulier op de website van Participatiecursus.
Welke participatie uitdagingen kom jij tegen in jouw organisatie?
0 reacties