Overheidsparticipatie en burgerparticipatie. Twee begrippen die we al een tijdje kennen, maar die in de nieuwe Omgevingswet wettelijk verankerd worden. Het kabinet vindt het namelijk belangrijk dat derden vroegtijdig worden betrokken in de planvorming. Of dat plan van de overheid is of van een initiatiefnemer maakt niet uit. Participatie móet in de meeste gevallen altijd. De overheid heeft al jaren ervaring met burgerparticipatie bij eigen planontwikkelingen, maar hoe ziet de rol van de overheid er uit bij een particulier initiatief?
Overheidsparticipatie versus burgerparticipatie
Het gaat bij participatie over burgerparticipatie en overheidsparticipatie. Maar wat is nu precies het verschil tussen deze twee?
Iedereen kent het wel: de gemeente wil een weg opnieuw inrichten, een visie over de toekomst opstellen of een sportcomplex vernieuwen. Het is inmiddels gebruikelijk dat de overheid bij dit soort plannen de omwonenden betrekt. Dat heet burgerparticipatie of bewonersparticipatie. De overheid betrekt de omgeving bij de planontwikkeling. Oftewel, bij burgerparticipatie participeren burgers in een initiatief van de overheid.
Bij overheidsparticipatie is het net andersom. De overheid participeert in particuliere initiatieven. De overheid speelt daarbij een andere rol. Een rol waarbij ze de initiatieven faciliteert, zodat de initiatiefnemer de ruimte krijgt om zijn plan te realiseren. Hierbij is dus sprake van een samenspel of samenwerking met wederzijdse belangen.
Overheidsparticipatie: 5 tips
Maar hoe doe je dat, overheidsparticipatie? Hoe ziet die andere, samenwerkende en faciliterende rol van de overheid er precies uit? Waar moet je rekening mee houden en hoe stuur je op de juiste aanpak voor de initiatiefnemers? Hieronder noem ik vijf punten die je als overheid kunnen helpen bij overheidsparticipatie. Wees je daarbij bewust van het gezamenlijke belang en het gemeenschappelijke doel dat je als initiatiefnemer en overheid hebt.
1. Zorg voor erkenning en betrokkenheid
Betrokkenheid, aandacht, erkenning voor het initiatief zijn van belang om het te laten slagen. Door lokale initiatieven (zowel ambtelijk als politiek-bestuurlijk) te waarderen en te erkennen ontstaat een betrokkenheid. Geef de initiatieven aandacht, maak ze zichtbaar (via pers of online media, kijk hoe het initiatief passend kan worden gemaakt binnen het beleid (“ja-mits” principe).
2. Zoek de verbinding met andere partijen
Help de initiatiefnemer door verbinding te zoeken met andere stakeholders. Zijn er andere overheden of partners belangrijk in het proces? Als lokale overheid kun je initiatiefnemers helpen door ze te verbinden met de andere stakeholders.
3. Ondersteun met capaciteit en middelen
Ondersteun ze met kennis, middelen en capaciteit. Initiatiefnemers hebben belang bij een vaste contactpersoon binnen de gemeente bij wie ze terecht kunnen. Ook kan het handig zijn als ze kunnen beschikken over specifieke kennis uit de ambtelijke organisatie. Daarnaast kunnen financiële middelen (bijvoorbeeld subsidies) of fysieke middelen helpen.
4. Zorg voor intern draagvlak
Intern draagvlak is ook belangrijk. Zorg dat de vaste contactpersoon binnen de gemeente tijdig alle disciplines betrekt en de kaders en uitgangspunten voor het initiatief goed intern afstemt. Als iedereen intern op de juiste wijze vroegtijdig is aangehaakt heeft het initiatief een grotere kans van slagen. Uiteraard geldt hierbij ook het politieke-bestuurlijke draagvlak.
5. Denk mee over de wijze van participatie
Denk mee en adviseer over hoe de initiatiefnemer het participatieproces het beste kan vormgeven. Heeft de initiatiefnemer de juiste omgeving in beeld en worden de juiste participatietools ingezet om het gezamenlijke doel te bereiken?
Een mooi voorbeeld in Borne
Er zijn inmiddels genoeg mooie voorbeelden over hoe overheidsparticipatie succesvol kan zijn. Zo heb ik zelf voor de gemeente Borne meegewerkt aan het realiseren van een woonzorgcomplex. Een groepje inwoners uit Borne had een leegstaand schoolgebouw op het oog voor de huisvesting van hun opgroeiende kinderen met een verstandelijk beperking. De initiatiefnemers hebben zelf een plan ontwikkeld voor het gebouw en uiteindelijk is er dankzij een goede en constructieve samenwerking met de gemeente een prachtig woongebouw in aanbouw. En het belangrijkste: de toekomstige bewoners en buurtbewoners zijn enorm blij met het resultaat.
Heb je ook een initiatief dat verder geholpen moet worden? Of wil je advies over hoe je dat moet aanpakken? Wil je als gemeente meer weten over de rol in overheidsparticipatie? Neem dan contact met mij op. Ik help je graag.
0 reacties